نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان؛ ماموریت، چالش ها و ثبات پایدار

نویسنده: علی احمد جلالی

برگردان: مصطفی کمال

منبع: انستیتیوت صلح امریکا

نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان در طول چهارده سال گذشته در زیر مجموعه نهادهای مسلکی بسط و انکشاف یافته اند که هر دو این نیروها متعهد به انجام ماموریت های شان بوده و قابل تقدیر است. ولی با آنهم هنوز این نیروها با چالش های فراوانی از جمله در عرصه توانایی ها مانند لوژستیکی، قدرت هوایی و کشفی قرار دارند. بناً دراین گزارش سعی شده است تا ساختار، توانایی ها، اوضاع و نیازمندی های نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان به ارزیابی گرفته شود و در درزامدت این نیروها مستلزم همکاری و حمایت مالی ایالات متحده

امریکا و ناتو می باشد.

این گزارش انکشاف نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان، ساختار فعلی، توانایی و چالش های این نیروها را در درازمدت در بخش حمایت مالی و تداوم عملیاتی به بررسی گرفته است. هم چنان این گزارش توضیح می دهد که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان چگونه می تواند در میدان جنگ نا منظم و برخورد با تهدید های بیرون آمده از افراط گرایی خشونت آمیز در بُعد داخلی و خارجی به تنهایی و نیز در همکاری با ائتلاف منطقه ای و جهانی مقابله نموده و از خود شایستگی و موثریت نشان دهند. معلومات و یافته های این گزارش براساس تحقیق میدانی بوده و مصاحبه های توسط نویسنده گزارش در داخل افغانستان در سال 2015 صورت گرفته است. این گزارش به تاریخ 20 می سال روان میلادی با متن انگلیسی در ویب سایت انستیتیوت صلح امریکا به نشر رسید.

خلاصه گزارش

-          نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان از شروع با تجربه انتقال سیاسی قرار دارد و این حالات امنیتی روی تعداد، ساختار، ماموریت و توانایی های این نیروها تاثیر گذار بوده است.

-          نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان به مدت طولانی به همکاری و کمک های مالی و عملیاتی ایالات متحده امریکا و هم چنان سازمان اتلانتیک شمالی(ناتو) وابسته است. انتظار می رود که آنها برای چندین سال دیگر به کمک های خارجی وابسته باشند.

-          هرچند ساختار فرماندهی و نظارتی نیروهای امنیتی در بعُد نظری و تیوری خوبتر طرح و دیزاین گردیده است ولی در عمل آنچنان  که انتظار می رفت درست کارآیی و موثریت نداشته اند. این ساختار از نظر سیستم اداری در سطح بالایی متلاطم و در سطح پائین ضعیف پنداشته می شود. مداخله سیاسی و سر پیچی از فرماندهی سطوح رسمی معمولاً سبب جلوگیری از انجام طرزالعمل های تصویب شده، پلان ها و یکسان سازی کارآیی ها در سیستم اداری می گردد.

-          هماهنگی لازم در میان نیروهای اردوی ملی، پولیس ملی و امنیت ملی در این زمینه کمتر دیده می شود. با این حال ماهیت تشریک تصمیم گیری در داخل حکومت وحدت ملی سبب تاخیر در انتصاب افراد گردیده است. این امر مانع توانایی وزرای امنیتی و موثریت نیروهای آنها در نظام فرماندهی و نظارتی می گردد.

-          نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان با مشکلات زیادی از جمله لوژستیکی، قدرت هوایی و کمبود اطلاعات کشفی مواجه اند. این مساله بر چگونگی فرایند عملیاتی و موثریت نبرد نیروها تاثیر گذار است.

-          برای جلوگیری بیش از اندازه و بهبود شرایط و فضا برای نیروها، ممکن رهبران حکومت بخواهند چگونگی فرایند عملیاتی نیروها را از حالت دفاعی به تهاجمی مبدل سازند. این کار برخی حوزه ها را اولولیت بندی کند و دیگر ساحات را به نیروهای محلی واگذارمی کند.

-          از آنجائیکه طالبان و شورشیان ضد حکومت، زیر ساخت های عملیاتی و لوژستیکی در خاک پاکستان دارند، با این حال پاکستان نظارت قوی و توانایی تاثیرگذاری بر این نیروها دارد. بناً این کشور می تواند یک نقش کلیدی را در کاهش سطح خشونت ها در افغانستان بازی کند.

-          نیاز است استراتیژی درازمدت امنیتی افغانستان تمرکزش را بر کاهش سطوح تهدید از طریق توافق سیاسی و آموزش نیروهای امنیتی بومی جهت مقابله با تهدید بیرون آمده نماید.

درباره نویسنده

 علی احمد جلالی یکی از چهره های مطرح سیاسی افغانستان به شمار می آید. آقای جلالی در حال حاضر به عنوان کارشناس ارشد افغانستان در انستیتیوت صلح امریکا مصروف کارهای پژوهشی است. از جنوری 2003 تا اکتوبر 2005 آقای جلالی به عنوان وزیر امور داخله افغانستان ایفای وظیفه نموده است. موصوف هم چنان به عنوان مسوول نشرات در رادیو وتلویزیون صدای امریکا به مدت 20 سال در بخش زبان های پشتو و دری این رسانه امریکایی کار کرده است.