جوانان و تامین امنیت

سید نصیر غرجستانی، دانشجوی علوم سیاسی

امنیت یکی از نیاز های اساسی بشر می باشد. انسان ها برای پیشرفت و انکشاف جامعه نیاز مبرم به امنیت دارند. امنیت را می توان در سطوح مختلف بحث کرد مانند ملی، منطقه ای، بین المللی. از سوی هم نمی توان از امنیت تعریف واحد بدست آورد. اما می توان تعریف جامع تری را بیان کرد.

امنیت چیست؟

در گام نخست برداشت و تعریف از امنیت بسیار ساده به نظر می رسد، ولی با کمی دقت می توان درک کرد که امنیت بحث پیچیده ای بوده و تعریف بسیار مشکلی دارد. اما تعاریف کلی و ساده نیز وجود دارند . در این مبحث ما به تعریف ساده آن بسند می کنم. امنيت عبارت از حفاظت در مقابل خطر (امنيت عيني)، احساس ايمنی (امنيت ذهنی) و رهايی از ترديد و یا نبود تهدید در قبال ارزشهای بنیادین را گویند. امنیت شاخه های متعدی دارد مانند امنیت نظامی، سیاسی،اقتصادی ، اجتماعی، زیست محیطی و سایبری.

همه این شاخه ها اهمیت خاص خودش را دارد ، اما در این مختصر نوشته بر نقش امنیت اجتماعی و اقتصادی در مقیاس کوچکتر آن روی امنیت عمومی تاکید دارد.

برقراری امنیت و نظم پایدار، تحکیم اقتدار و ثبات اجتماعی، حفاظت از آزادی و حقوق مشروع فردی و اجتماعی و نهایتاً ایجاد رضایت مندی عمومی، از میان بردن هرگونه ترس و هراس در میان مردم از مهمترین اهداف سیاست های امنیت عمومی است.

توجه به نقش نهادهای اجتماعی، گروه های سیاسی و اجتماعی، ساختار اداره کشور و جنبه های نرم افزاری امنیت عمومی مانند مشروعیت، هویت، مشارکت عمومی، اجماع نخبگان در مسائل اساسی کشور، حفظ تسلط فرهنگ ملی بر خرده فرهنگ ها، عمومیت یابی تفکر نظم و امنیت، تحمل پذیری و قانون گرایی در شرایط فعلی جامعه و جهان بسیار حائز اهمیت است. هر گروه در یک کشور نقش مثبت و منفی خود را دارد. جوانان نیز یکی از این گروه ها می باشند و می توانند امنیت را متاثر و متحول سازند.

نقش جوانان در ثبات و امنیت افغانستان

افغانستان کشوریست که اکثریت نفوس آن را جوانان تشکیل می دهند. بر اساس آمار های تخمینی، نزدیک به ۶۰ درصد از نفوذ کشور را جوانان تشکیل می دهند. عوامل موثری وجود دارد که نشان دهنده نقش جوانان روی امنیت می باشد. مانند بیکاری، مهاجرت، محرومیت،‌ازدواج و ..

۱. بیکاری

بیکاری یکی از معضلات است که  جوانان امروز با آن روبرو هستند. پیدا نمودن شغل به یک مشکل جدی برای جوانان تبدیل شده است. بیکاری علاوه بر اینکه سبب نا امنی و جرایم مختلف می شود، از طرف هم باعث گسترش فقر در جامعه نیز خواهد شد.

پاسکال یکی از متفکرین می گوید که " منشا کلیه مفاسد فکری و اخلاقی بیکاری است، هر کشوری که  بخواهد این عیب بزرگ اجتماعی را رفع کند، ‌باید مردم را به کار وادارد و تا آن آرامش عمیق روحی که عده محدودی از آن بهره مندند در عرصه وجود فرد بر قرار شود."

با این حال بر اساس سروی نهاد دموکراسی بین المللی که در سال جاری در ۳۴ ولایت افغانستان انجام شد، ۸۲ درصد جوانان افغان بیکار اند. همچنان براساس گزارش صندق جمعیت سازمان ملل متحد، طی ۵ سال آینده ۴ میلیون تن از جوانان به جمعیت جوانان جویای کار ملحق خواهد شد. نظر به آمار نهاد دموکراسی بین المللی ، ۳۹ درصد جوانان به حکومت باور ندارند و ۵۸ درصد گفته اند که به انتخابات دیگر باور ندارند. از آن جای که قدرت و مشروعیت دولت با سطح رضایت همراه است، اما این نازضایتی خود تهدید بر امنیت می تواند باشد.

۲. مهاجرت

 مهاجرت موضوع دیگری است که  در چند سال اخیر توجه اکثر جوانان را به خود جلب کرده است.بر اساس آمار دفتر سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، نزدیک به ۴۰ هزار تن از شهروندان کشور به مهاجرت های غیر قانونی تن داده اند. این مهاجرت ها پیامد های منفی را نیز دارند.

•        از دست رفتن نیروی فعال و جوان و بهره‌برداری از این نیرو توسط کشورهای دیگر توام با نوعی منت گذاری به کشور مبدأ همراه می باشد.

•        دگرگونی فرهنگی در درون جامعه، به خصوص با بازگشت مهاجرانی که سالها از کشور دور بوده و با برگشت آنان به کشور نوعی احساس دور بودن با فرهنگ بومی خویش را می کنند.

•        از بین رفتن تلاش جمعی برای بهبود، چرا که در میان عوام و حتی نخبگان تمایل به فرار از کشور افزایش یافته و هرکس تلاش می‌نماید منافع شخصی خود را بر منافع مختلف جمعی ارجحیت دهد.

•        عدم تغییر در وضعیت کشور، چرا که اساساً قشر تاثیرگذار و فعال جامعه بدلایل مختلف مجبور به مهاجرت گردیده است.

•        استفاده ابزاری کشور ها از مهاجرین. بر اساسی خبری که توسط روزنامه ۸ صبح سال ۱۳۹۲ نشر شد، ایران در حدود ۱۲۰ هزار جوان زیر ۲۵ سال را برای جنگ به سوریه فرستاده است.

در اخیر نیاز است که دولت افغانستان برای جوانان کشور استراتیژی های عملی ایجاد شغل را فراهم سازد و نگذارند که این جوانان در دام گروهای تندر و قاچاقچیان انسان گیر بمانند و از آن به عنوان ابزار برای تخریب این سرزمین زخم خورده استفاده ببرند.