تقویت همدلی از طریق رسانه‌های اجتماعی

قیس ظهیر

رسانه های اجتماعی برای افراد و سازمان ها اجازه می دهد تا به تولید محتوا بپردازند. در ضمن  آنان می توانند درباره مطالب دوستان خود و  سازمان ها چیزی بنویسند. در افغانستان نیز کاربران رسانه های اجتماعی در حال حاضر رو به افزایش است. در خیلی موارد کاربران شبکه های اجتماعی توانسته اند که کمپاین متعدد و دادخواهی های بزرگ را در پیوند به مسایل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری در سطح ملی و بین المللی برگزار نمایند.  با این حال استفاده از شبکه های اجتماعی تهدیدات و فرصت های را در  هر جامعه ببار می آورد.

یکی از این تهدیدات، پخش و نشر پیام ها نفرت آمیز با استفاده از صفحات جعلی بوده که نگرانی های را در میان اقشار روشنفکر جامعه افغانستان بوجود آورده است. روی این ملحوظ اجتماع مدنی و فرهنگی جوانان در همکاری با برخی از نهادهای مدنی فعال در عرصه جوانان، کنفرانسی« تقویت همدلی از طریق رسانه‌های اجتماعی » را برگزار کرد.

این کنفرانس که به تاریخ 29 عقرب سال روان در موسسه تحصیلات عالی خصوصی افغانستان با حضور شماری از فعالان رسانه های اجتماعی، جوانان و فعالان مدنی برگزار شده بود، در آن روی همدلی و مبارزه تعصب از طریق رسانه‌های اجتماعی بحث و تبادل نظر صورت گرفت.

شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی ریاست جمهوری، وحید نویسا استاد و ننگیالی اتل، استادان دانشگاه از جمله سخرانان کلیدی این برنامه پیرامون چگونگی استفاده درست از شبکه های اجتماعی به هدف تقویت همدلی و مبارزه با تعصب سخنرانی نمودند.

آنان در این کنفرانس تاکید داشتند که رسانه های اجتماعی در افغانستان در حال حاضر دارای جایگاه ویژه ی در امر اطلاع رسانی، آگاهی دهی و سرگرمی می باشد.  بناً نیاز است که کاربران رسانه های اجتماعی موضوعات اساسی کشور  را به گفتمان مسلط تبدیل نمایند.

براساس آمارها در حال حاضر در حدود دو نیم میلیون شهروند افغانستان از شبکه فیس بوک  به گونه فعال استفاده می کنند که در این میان هشتاد و هفت درصد آنرا مردان و سیزده  درصد دیگر آن را زنان تشکیل میدهد.

مسعود مومن یکی از برگزار کننده گان این کنفرانس گفت که نظر به آمار  شبکه فیس بوک، اکثریت کاربران این شبکه را در افغانستان، جوانان سنین هجده تا بیست وچهار سال تشکیل میدهد.

به گفته موصوف، هشتاد درصد کاربران شبکه فیس بوک در افغانستان، جوانان دانشگاهی و پوهنتونی  است.  ولی از این ابزار در قسمت تقویت همدلی و بهبود روابط اجتماعی استفاده درست صورت نمی گیرد. برعکس از قسمت پخش و نشر پیام های نفرت و بدبینی بیشتر استفاده صورت می گیرد.

آقای مومن  افزود که  برخی افراد و گروه ها با استفاده از صفحات جعلی دست به انتشار متن، عکس و ویدیو کلیپ های می زنند و تلاش دارند تا  مسایل زبانی، قومی، سمتی، مذهبی و نژادی را در میان مردمان  ساکن در این سرزمین تشدید ببخشند.

این فعال شبکه های اجتماعی در اخیر از جوانان خواست که در برابر  اینگونه صفحات جعلی مسایل مبارزه جدی نمایند. حتی با استفاده از جمعاوری امضا می توانیم شکایت رسمی خود را  به شبکه فیس بوک فرستاده و آنرا مسدود نمایم.

از سوی دیگر شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی رئیس جمهور کشور در این کنفرانس گفت که کاربران رسانه های اجتماعی در برخی موارد حکومت را را وادار به اقدامات اصلاحی کرده است؛ مانند نشر پیام ها مورد آب گرفتگی شهر کابل، حکومت را ناگزیر کرد که اقدام های عملی را در این مورد انجام دهد.

تقویت فضای همدلی

شاه‌حسین مرتضوی، معاون سخنگوی ریاست جمهوری در این نشست گفت که تقویت فضای همدلی مسوولیت و رسالت رسانه ها را می سازد و باید از این اصل در جهت گسترش فضای همدلی و باهمی استفاده نمایند.

آقای مرتضوی افزود که نباید رسانه ها به یک پایگاه نفرت‌افکنی مبدل گردند.  چون این کار آنان تاثیرات منفی را در جامعه ببار می آورد.

معاون سخنگوی ریاست جمهوری همچنان در ادامه افزود که در پانزده سال گذشته، حمایت  از رسانه‌ها در این دو سال گذشته به این پیمانه جدی نبوده است. افغانستان درحال حاضر از یک جامعه تک صدایی به چند صدایی تبدیل گردیده است.

آقای مرتضوی گفت که رسانه های اجتماعی در عرصه اطلاع رسانی خیلی به موقع عمل نموده است و در صورت که کاربران فضای مجازی معیاری تر عمل کنند می توانند تاثیرگذاری خوبتر داشته باشند.

به باور آقای مرتضوی، اگر مردم افغانستان چالش های اساسی را به گفتمان مسلط در فضای مجازی تبدیل نمایند، بدون شک مقامات حکومتی از طریق این شبکه ها نبض مردم را خوبتر و سریع تر درک خواهند کرد.

آقای شاه حسین مرتضوی در اخیر گفت که بحث قانونی شدن فضای مجازی نهایی نیست. ولی در صورت که نهادهای حامی خبرنگاران و رسانه ها در این زمینه کار کنند، حکومت وحدت ملی از آن حمایت خواهد کرد.

مطالعات انترنیتی

در همین حال وحید نویسا، استاد دانشگاه و فعال رسانه های اجتماعی در این کنفرانس گفت که انترنت فضا و فصل تازه ی را در جهان بوجود آورده است و باید از همین اکنون بخش های تحصیلی کشور، برخی تحقیقات علمی را پیرامون آن انجام داده و سپس مطالعات انترنت را جز نصاب درسی شان بسازد.

آقای نویسا تاکید کرد که انترنت در شرایط فعلی یک ضرورت است. انترنت باید در درازمدت به مثل خدمات آب و برق باید به شکل گسترده آن برای مردم فراهم گردد. در این زمینه نیاز است که برای جلوگیری از جرایم انترنیتی در افغانستان، قانون بوجود آورده شود.

با این حال به باور کارشناسان شبکه های اجتماعی، از دل انترنت رسانه های اجتماعی بوجود آمده است که فرصت ها و تهدیدهای را برای اجتماع به میان آورده است.

آنان در اخیر تاکید داشتند که انترنت مهمترین دستاورد بشر در عرصه ارتباطات است. ولی متاسفانه بسیاری از جوانان افغانستان از رسانه های اجتماعی  بیشتر اوقات برای تعصب، تبعیض و قهرمان سازی استفاده می کنند. بنابراین  از این ابزار های مجازی در جهت تقویت همدلی و حس وطن دوستی استفاده گسترده صورت بگیرید.

سخنرانان در اخیر کنفرانس از دیگر جوانان خواستند که نباید از  رسانه های اجتماعی به عنوان پایگاه نفرت افگنی، تشدید تعصبات قومی، لسانی و مذهبی در کشور نمایند.

کنفرانس تقویت همدلی از طریق رسانه های اجتماعی در حالی از سوی نهادهای مدنی برگزار می گردد که اخیراً دامن زدن به تعصبات قومی، مذهبی، زبانی و پُر رنگ کردن اختلافات نژادی در فضای مجازی تشدید یافته است. از سوی هم شماری از کاربران با استفاده از  صفحات جعلی تلاش دارند تا جوانان را بسوی افراط گرایی خشونت آمیز و گمراهی بکشانند. از اینرو کاربران شبکه‌های اجتماعی باید در برابر تمام مطالب منتشر شده از طریق شبکه های اجتماعی محتاط باشند.

در اخیر کنفرانس برای شرکت کننده گان وقت داده شد تا آنان سوالات خود از سخنرانان برنامه مطرح سازند . کنفرانس مذکور از سوی اجتماع مدنی و فرهنگی جوانان افغانستان، جامعه شهروندان افغانستان، مجتمع جوانان رستاق، نهاد اجتماعی مهر میهن، خانه فرهنگ و هنر افغانستان، بنیاد صلح افغانستان و موسسه خدمات اجتماعی برای آینده بهتر برگزار گردیده بود.